Kongre sürecinde yaşananlar hiç de ders kitaplarının yazdığı, öğretmen ve akademisyenlerimizin anlattığı gibi değil. Mustafa Kemal Paşa’nın Erzurum’dan Sivas’a, oradan Ankara’ya gidişi henüz gerçek yönleriyle anlatılmış değil.
İlk Meclis’te görev alan Erzurum mebuslarını, bırakın başka yerlerdekilerini, kaç Erzurumlu tanıyor? Süleyman Necati, Hüseyin Avni (Ulaş), Celâleddin Arif Bey bizim için ne anlam ifade ediyor mesela?
Sorular iç içe ve pek çok. Cevapları da bir o kadar girift ve hassas. Akademisyenler bu konulara yeni yeni giriyor. Bunlardan biri İsmail Eyüpoğlu. 2009’da Erzurum’da yayınladığı Osmanlı’dan Cumhuriyete Bir İttihatçı: Kazım Yurdalan adlı araştırması Erzurum’un yakın tarihi için çok önemli bilgiler aktarıyor. Eyüpoğlu tarihin sisli sayfalarından birine kapı aralıyor. Mustafa Kemal Paşa’ya Erzurum mebusları Hüseyin Avni Ulaş ve Celâleddin Arif Bey’in yapmak istedikleri hükümet darbesi ve sonrasında Erzurum’da devam eden komplolarla Kâzım Karabekir’e suikast yapmaya varan süreci içeriden anlatıyor.
Devamı Derin Tarih Dergisi Temmuz 2016 Sayısında…
