Eskiden geceleri yatmadan kitap okurduk, şimdi cep telefonlarımızla
‘etkileşiyoruz.’ Bir yazıya mıhlanan bakışlarım sayfalar boyu (aşağıya doğru kayarak) ayrılamıyor yazıdan. Hilafet, İngilizler, Lozan, gizli muahede… İlginç mi ilginç ve içinde beynimin bütün anahtar kelimeleri kandaki alyuvarlar gibi deveran halinde. Uzunca yazıdan anladığım, meğer İngilizler ile Türkiye Lozan’dan önce gizli bir antlaşma yapmış ve bu antlaşmanın varlığından bahseden bir belge bulunmuş. Yazana bakınca iyice şaşırıyorum: Türk Tarih Kurumu eski Başkanı Prof. Dr. Metin Hülagü. Keşke diyorum içimden, yazıyı Derin Tarih’te neşretseydi. O mavi ışıkla sabahlıyorum. Kalkıyorum, Whatsapp’ta bir mesaj bana gece yarısı okuduğum yazıdan bahsediyor. Önemli diyor, değerlendirelim vs. Kimden? Bir dostumdan, Avni Özgürel Bey’den geliyor. Kalp kalbe karşıdır derler, entelektüeller arasında görünmez kanallar vardır diyorum ben de…
İngiltere ile Hilafet Pazarlığı
Lozan Antlaşması Öncesinde İmzalanan Gizli Antlaşmayı İfşa Eden Mektuplar
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye, Kemal Ohri’den 10 Kasım 1946 tarihli uzun bir analiz rapor/mektup gelir. 1947 başında da yeni mektuplar ulaşır. Yazılanlar şaşırtıcıdır: Lozan Antlaşması öncesinde İngiltere ile TBMM hükümeti arasında hilafetin ilgası ile dinî eğitimin kaldırılmasını amir gizli bir antlaşmanın varlığından bahsetmektedir. Mektupların tam metni ve orijinal nüshaları ilk kez Derin Tarih’te…
