Selçuklu veziri denilince Nizâmülmülk gelir akla. Peki Selçukluların başka veziri yok mudur? Orta Asya’dan Anadolu’nun batısına uzanan engin coğrafyada birkaç asır devam eden bu muazzam devletin çıkardığı dikkate değer tek vezir Nizâmülmülk müdür?
Tabii ki “hayır”. Selçuklu tarihinde gerek siyasete, gerek topluma, gerekse devrin din ve mezhep anlayışlarına yön vermiş olan birçok vezir ve devlet adamı çıkmıştır elbette. Hem Selçuklu, hem de İslam tarihinin akışı üzerinde etkili olduklarını kaynaklar zikreder. Zaman zaman sultanlardan daha güçlü olduklarını gördüğümüz bu vezirlerin ilki, devletin kurucu hükümdarı Tuğrul Bey’in veziri Ebû Nasr Kündürî’dir.
Selçuklu tarihinin en muteber kaynakları arasında bulunan Bundârî tarafından “Sultan’ın gören gözü, işiten kulağı” olarak nitelendirilen Kündürî, devletin gelişiminde başat bir rol üstlenmiş, Selçuklu bürokrasisinin banilerinden olmuştur.
Amîdülmülk (devletin direği) lakabı ile bilinen Kündürî, Sultan’ın başka vezirleri olmasına rağmen kaynaklar da “Selçukluların ilk veziri” olarak nitelendirilmesini, vezirlik kurumunu daha önce örneği görülmemiş bir biçimde etkin hale getirmesine borçludur diyebiliriz.
Devamı Derin Tarih Ocak Sayısında…
