Bizde hep “hasta adam” diye anlatılan Osmanlı Devleti’nin aynı zamanda çöküntü bir ekonomiye sahip olduğu ve hiçbir şey üretemediği algısı yıllarca oluşturulmaya çalışıldı. Halkın okur-yazar olmadığı, fakirlik ve cehalet içinde yüzdüğü söylemleri dillendirildi. Ancak arşivler incelendiğinde, kaynaklar tetkik edildiğinde durumun hiç de böyle olmadığı anlaşılıyor. Son yıllarda sıkça gündeme gelen ABD ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi ve ithalat-ihracat dengesinin 19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başlarındaki durumu incelendiğinde çok çarpıcı sonuçlar elde ediliyor.
Osmanlı-ABD ticaret hacminin yıllara göre miktarlarına geçmeden önce, vaziyeti daha iyi anlayabilmek için günümüzde ithalat-ihracat dengesi ne durumda, onu incelemek gerekmektedir. Anadolu Ajansı’nın yayımladığı verilere göre 2018 yılında ABD’den Türkiye’ye 12,4 milyar dolarlık bir ithalat gerçekleştirildi. Buna karşılık ABD’ye yapılan ihracat 8,3 milyar dolar seviyesindeydi. 2019 yılı verilerine baktığımızda, nispeten Türkiye lehine iyileşme olduğunu gözlemlesek bile bunun çok ciddi bir rakam olduğunu söylemek imkânsız. 2019 yılının ilk altı ayında ABD’den ithalat 6,7 milyar dolar iken, ABD’ye ihracat 4,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu verilere göre 2018’de ABD’ye ihracatın ithalatı karşılama oranı %67,1 oranında tahakkuk etti. 2019’un ilk altı ayında ise bu oran %69,6 oldu. 2010 yılı ile kıyaslandığında ihracatın ithalatı karşılama oranında iyileşme görünüyor. Ekonomik verilerden de anlaşılacağı üzere Türkiye, Amerika’ya sattığından daha fazlasını Amerika’dan almaktadır. Bu da ticaret dengemizin bizim açımızdan şimdilik negatif yönde olduğunu gösteriyor.
Devamı Derin Tarih Şubat Sayısında…
