Kayı Boyu Oğuzların Günhan Kolu’ndan gelir. Malazgirt Meydan Savaşı’nın kazanılmasından sonra yerleşmek için akın akın Anadolu’ya gelen Türk boyları arasında Kayı Boyu da vardır. Kayılar önce Horasan taraflarına konmuş, Moğol istilâsının başlaması üzerine Harzemlilerle birlikte Moğollara karşı savaşmış; Harzem Şahı Celâleddin Mengübirtî, kahpece arkadan vurulup şehit edildikten sonra (1221) ise Merv ve Mahan yoluyla Van Gölü’nün kıyısındaki Ahlat’a yerleşmiştir. Kayılar Ahlat civarında dokuz yıl kadar oturup “Devlet-i ebed müddet” fikrini demlediler. Moğolların her şeyi yakıp yıkarak buralara kadar gelmeleri sonucu tekrar göçe kalktılar. Önce Erzurum’a, oradan Erzincan’a, nihayet Amasya’ya geldiler. Bu sırada Ertuğrul Gazi’nin babası Gündüz Alp (yeni bulgular, Osman Gazi’nin dedesinin Süleyman Şah değil, Gündüz Alp olduğunu söylüyor), Ankara yakınındaki Kızılcasaray civarında bulunan Kırka Köyü’nde vefat etti. Bunun üzerine Ertuğrul Gazi aşiretin başına getirildi. Ertuğrul, Hayme Ana’sı ve Gündüz Alp babası tarafından yüreğinde yakılan “devlet” ışığı sayesinde, rotasını belirlemede hiç zorlanmadı. Fakat ağabeyleri Sungur Tekin ve Gündoğdu Bey’in ufkunda devlet yoktu. Onlar eski topraklarına dönmek, “Ekip biçmek, geçinip gitmek” istiyorlardı.