2019 yılının sonbaharında Kültür Bakanlığı’ndan izinleri alınan ve bir sonraki yılın yazında savaşın gerçekleştiği alanı bulmak için kalabalık bir araştırmacı topluluğunun alana inmesiyle başlayan “Malazgirt Savaş Alanının Tespiti Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırması Projesi” çerçevesinde 2020 döneminde üç etap gerçekleştirilmişti. Söz konusu etaplar esnasında Malazgirt ve çevresindeki köylerde yapılan yüzey araştırmalarına ilave olarak tarihî şehrin surları ile alakalı çalışmalar yapılmış, krokiler çizilmiş, üç boyutlu modellemeler oluşturulmuş ve literatürde bulunmayan yeni höyük alanları keşfedilmişti. 2020 döneminin en önemli keşfi, halk arasında Grebido (Bidon Tepe), Alparslan Tepesi ve Şehitler Tepesi adıyla bilinmekte olup askerî haritalarda Türbe Tepe olarak kaydedilen Patnos yolu üzerindeki tepede yapılan ön kazı çalışmalarıydı.
Projenin 2021 dönemindeki çalışmalarının ana aksı, halk arasında anlatılan efsanelerde Sultan Alparslan ve Selçuklularla ilişkilendirilen Grebido’daki Müslüman mezarlığında gerçekleştirilen ön kazılardan elde edilmiş kemik örneklerinin laboratuvar analizleri doğrultusunda biçimlendirildi. Karbon-14 testleri ile 14 ve 15. yüzyıllara tarihlenen kemiklerin bulunduğu mezarlıkta yoğunlaştırılan çalışmalar sırasında birçok kabir açıldı ve bu kabirlerden çıkarılan kemikler test için laboratuvara gönderildi. Yeni sonuçlarla birlikte 13 ve 14. yüzyıllara tarihlenebilen mezarlarda kadın, erkek ve çocuk bireylerin bulunduğunun tespit edilmesi, Grebido’daki mezarlığın şehitlik olabilme olasılığını geriletmiş olsa da, aynı dönemde yapılan yüzey araştırmalarında Selçuklu şehitlerine ilişkin yeni bir ipucu elde edildi. Malazgirt’in yaklaşık altı buçuk yedi kilometre güneydoğusundaki Afşin’de heyecan verici bulgulara ulaşılmıştı. Bu bulgular, bu metin yayınlandığında halen devam etmekte olan 2022 yılı çalışmalarının da eksenini belirleyecektir.
