İngiliz Doğu Hindistan Şirketi’nin kurduğu Kalküta Medresesi, sömürge idaresinin yerel bilgiye ve İslâmî geleneğe yaklaşımının somut göstergelerinden biriydi. “Faydalı öğretim” adı altında şekillenen bu politika, hem yerel hassasiyetleri gözetiyor gibi görünmüş hem de Müslüman toplumları İngiliz yönetimine entegre etmenin aracı hâline gelmişti. Buna rağmen medreseler, iki asra yaklaşan bir süre boyunca kültürel ve fikrî bağımsızlığın en önemli dayanakları olarak varlıklarını sürdürdü.