Ahlatşahlar 1100 ila 1208 yıllarında Ahlat ve civarında hüküm sürmüş bir Türk İslam beyliğidir. Beyliğin merkezi durumundaki Ahlat’ın isminin Urartulardan geldiği, onların bu şehre “Halads” dedikleri kabul edilir. Ermenilerce Şalent, Süryanîler tarafından Keloth olarak adlandırılan şehir, Arapça İslam kaynaklarında Hılât şeklinde kaydedilmiştir. Türklerin fethinden sonra şehre Ahlat denilmeye başlanmıştır. Van Gölü’nün kuzeybatısında yer alan Ahlat Müslümanlar tarafından ilk defa Hz. Ömer’in (ra) hilafeti (634-644) döneminde ve 640-41 yılında el-Cezîre fâtihi İyaz b. Ganm tarafından Bitlis ve bazı şehirlerle birlikte fethedilmiştir. Burada yapılan anlaşmayla Ahlat ve Bitlis beylerinin İslam devletinin hâkimiyetinde kalması ve yıllık bir miktar vergi ödemeleri kararlaştırılmıştır. Selçukluların bölgeye ilk akınları Çağrı Bey’in (ö. 1059) 1015-21 yılları arasında düzenlediği Doğu Anadolu seferi sırasında gerçekleşmişti. Büyük Selçuklu Devleti’nin ilk sultanları Tuğrul Bey (1040-63) ve Alp Arslan (1063-72) Anadolu’yu fethetmek ve İslam ülkelerini güvence altına almak gayesiyle Bizans’ın doğu sınırlarına akınlar düzenlemişti. Sultan Tuğrul Bey 1054 yılında çıktığı Anadolu Seferi sırasında Bargiri ve Erciş kalelerini ele geçirmişti.