Bundan tam 161 yıl önce son bulan Kırım Savaşı, bugünden bakıldı­ğında çok gerilerde kalmış gibi gö­rünüyor. Peki İngiltere ve Fransa, mütte­fikleri Osmanlı Devleti ile birlikte niçin Karadeniz’de Rusya’ya karşı savaşıyordu? Bugünün penceresinden bu savaşa bir anlam vermek güç: Başlıca sebebi Kutsal Kudüs’ün anahtarlarının Fransız Kato­liklerde mi yoksa Rus Ortodokslarda mı duracağıydı.

Bahsettiğimiz dönemde din çok güç­lüydü ve şüphesiz kayda değer bir mese­leydi bu. Fakat madalyonun öbür yüzün­de daha büyük bir emperyalizm sorunu ile karşı karşıyayız: resmî olarak Hıris­tiyanları korumakla mükellef olan iki milletten, Ruslar veya Fransızlardan hangisinin Osmanlı İmparatorluğu’na hükmedeceği meselesi. İngilizlerin sa­vaşa dahil olmalarının sebebi kesinlik­le buydu. İngiliz devlet adamları bölge­de bir güç dengesine ihtiyaç olduğunu, zayıf Osmanlı’nın güçlü ve saldırgan Rusya’yı dengelemesi için desteğe ihti­yaç duyduğunu söylüyorlardı. Aksi hâlde Çar Boğazları ele geçirebilir, hatta bütün ülkeyi devirebilirdi. Bu durumda Rus ge­mileri Akdeniz’e yol alıp İngiltere’nin Hindistan’la bağlantısını kesebilirdi.

Hâlbuki yersiz bir korkuydu bu. Rus­ya çok geri kalmış bir ülkeydi ve ne or­dularını bir yerden diğerine taşımasını sağlayacak demir yollarına, ne de Batılı güçlere kafa tutacak modern savaş gemi­lerine sahipti.

Devamı Derin Tarih Nisan Sayısında…