Musul Petrollerini İngilizlere Sunan Ermeni Kalust Gülbenkyan

Musul petrollerinin varlığı çok eskiden beri bilinirdi. Bölgede depremler neticesinde çatlaklar oluşur, derinlerde bulunan petrol çatlaklardan yüzeye çıkar, hatta içinde gaz bulunduğundan bazen fışkırdığı olur, şehir ve köylerin çeşitli yerlerinde petrol gölcükleri oluşurdu. Musul’a gelen seyyah ve tüccarların gözünden kaçmayan bu durum detaylarıyla anlatılmıştır. İbn Battuta ziftin toplanması için havuzlar yapıldığını ve daha çok kayaların etrafında çıktığını anlatır.

Evliya Çelebi’nin Musul için “memba- ı zift” tabirini kullanması manidardır. Petrolün asıl hükümranlığı 19. yüzyılın ikinci yarısında başlar. Edwin Drake’in 1859’da sondajla petrol çıkarmasıyla Amerika’da başlayan petrolün saltanatı 20. asırda dünyayı saracaktır. Rockefeller’in başında bulunduğu Standard Oil şirketi muazzam bir kazanç elde edip kartel haline gelmiş, arka arkaya pek çok petrol şirketi kurulmuş, bunlar dünyanın çeşitli yerlerinde kuyular açmış ve işletmişlerdir.

Devamı Derin Tarih Eylül Sayısında… 

Benzer konular