Eski İstanbul’un Eskimeyen Kitap Kurtları

Kitap toplamaya ortaokulun ilk sınıfınday­ken başladım ve bu merakım bir daha beni bırakmadı. Ancak burada kendi ki­taplarımdan ve kütüphanemden değil, tanımış olduğum bazı kitap meraklılarının özelliklerin­den ve kütüphanelerinden bahsedeceğim.

Kitaplardan konuşulduğunda bazıları filan nadir kitabın kendilerinde olduğunu bir öğün­me vesilesi yaparak anlatırlar. Nitekim babam­la aynı yüksekokulda öğretim görevlisi olan bir tarih öğretmeni ile konuştuğumuzda bana, ün­lü Hammer Tarihi’nin kendisinde hem Almanca, hem Fransızca, hem de Türkçe baskılarının bu­lunduğunu söylemişti. Ben o vakit henüz tari­he meraklı bir ortaokul öğrencisiydim. Hammer Tarihi’nin bir cildini elde edip okumam gere­kiyordu. Bir gün bu yaşlı tarihçinin Moda’da­ki evine gittim. Kendisinden Hammer Tarihi’nin mümkünse Fransızcasının bana gerekli olan cildini ödünç vermesini rica ettim. Evin için­de hiçbir yerde kitap yoktu. Bana şöyle bir ce­vap verdi: “Evladım, kütüphanem şimdi pek karışık, bu yüzden istediğin cildi sana vereme­yeceğim.” Bundan anlaşılıyor ki bu tarihçinin kütüphanesinde Hammer Tarihi yoktu. Hatta ba­na kalırsa, bir özel kütüphanesinin olduğu bile şüpheliydi.

Fakat gerçekten kitap meraklısı olan ve evle­rinde çok zengin kütüphaneler kuran kişilerle de tanıştım.

Bunlardan biri, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu başkanlığı da yapan Reşit Saffet Atabi­nen idi (ö. 1965). Sultan II. Abdülhamid dönemi­nin ileri gelenlerinden Serasker Rıza Paşa’nın damadı olarak onun Beşiktaş’taki konağında yaşayan Reşit Saffet Bey Hariciye Vekaleti’nde görev yapmış, Lozan Antlaşması için giden he­yette yer almış, bir süre milletvekili olmuş ve 1930’lu yıllardan itibaren vefatına kadar Türki­ye Turing ve Otomobil Kurumu Başkanlığı yap­mıştır.

Devamı Derin Tarih Nisan Sayısında… 

Benzer konular