Doç. Dr. Muharrem Kesik: “Dânişmendliler Anlaşılmadan Selçuklular Anlaşılamaz”

Kim bu Orta Anadolu’nun Fatihi Dâniş­mendliler? Anadolu’ya ne zaman geldi­ler?

Dânişmendli Beyliği’nin kurucu­su olan Dânişmend Ahmed Gazi’nin menşei hakkında farklı görüşler var­dır. Fetih menkıbelerinden oluşan, ta­rihî kaynak olmaktan ziyade destanî bir roman özelliği gösteren Dânişmend­nâme’de Malatya Emîri Ömer’in kızıy­la evlenen Ali b. Mızrab’ın oğlu olarak dünyaya geldiği ve asıl adının Ahmed olduğu, Battal Gazi’nin torunu Sultan Turasan ile arkadaşlık ettiği, ondan gündüzleri savaşçılık öğrendiği, gece­leri de dinî ilimler tahsil ederek âlim olduğu, bundan dolayı da kendisine “Dânişmend” denildiği ifade edilir.

Ortaçağ’ın en güvenilir tarihçile­rinden İbnü’l-Esir, Dânişmend’in asıl adının “Taylu” olduğunu, Türkmen­lere öğretmenlik yaptığını, oğlunun adının Gümüştekin olduğunu ve ona Dânişmendoğlu denildiğini, Gümüşte­kin’in muhtelif hâller geçirdikten son­ra hükümdar olduğunu söyler. Önemli Haçlı kaynakları Dânişmend Ga­zi’nin bir Türk beyi olduğunu belirtir. Dânişmend Gazi’nin Türkiye Selçuklu­larının ilk hükümdarı Süleymanşâh’ın dayısı olduğunu iddia eden kaynaklar da mevcut. Bütün bu kaynakların ışı­ğında gelinen nokta, Dânişmend Ga­zi’nin Türk olduğu ve Dânişmend adı­nın bir lakaptan ibaret oluğudur.

Devamı Derin Tarih Nisan Sayısında… 

Benzer konular