1 Kasım 1914’ten 24 Şubat 1918 tarihine kadar süren Rus işgâli sıralarında Anadolu’da en çok yara alan güzelim beldelerden biri de Trabzon olmuştur. Öncelikle Rus donanmasının 1 Kasım 1914’ten 18 Nisan 1916 tarihine kadar süren bombardımanları ile büyük yıkım yaşayan Trabzon, 18 Nisan 1918’deki fiilî işgâl ile o kara günlerini yaşamaya başlamıştır.
Müslüman Trabzon’un tarihinde gördüğü bu ilk işgâl, şehirde büyük yıkıma yol açtığı gibi, çoğu zaman kimsenin emrine girmeye alışık olmayan Trabzonluların hafızasında da derin tesirler bıraktı. İşte, işgâlden kurtuluşunun 100. sene-i devriyesinde Trabzon’un sancılı işgâl yılları! Coğrafî konumu ve Doğu Anadolu üzerinden İran’a uzanan yolların başlangıç noktasında bulunması sebebiyle Trabzon 1. Dünya Savaşı’nda da askerî açıdan büyük önem arz ediyordu. Anadolu’nun kuzey sahilindeki ikinci derecede ehemmiyeti haiz dış limanlardan biri olan şehrin alınması, Rusların Erzurum’da tutunabilmeleri için zarurîydi. Trabzon’un alınmasının bir diğer faydası da İç Anadolu’ya yapılacak bir harekâta kolaylık sağlayacak olmasıydı.
Osmanlı donanması Karadeniz’deki Rus limanlarını topa tutunca Çarlık orduları 1 Kasım 1914 günü Doğu Anadolu’daki dört noktadan sınırımızı geçti. Denizden gerçekleştirilen saldırıların hedefi Artvin’den İstanbul Boğazı’na kadar bütün Karadeniz sahiliydi. Bölgedeki en ağır bombardıman Trabzon’a yapılmıştı. Sahilde Ruslara ağır darbeler vuran Osmanlı güçleri sürekli olarak mevzilerini terk etmek ve batıya çekilmek durumunda kalmışlardı.
Devamı Derin Tarih Şubat Sayısında…
